FAZY LOTU
Użycie faz lotu pomaga zoptymalizować osiągi szybowca w różnych typach/stylach lotu. Dla przykładu, typowy lot F3F składa się ze startu, nabierania wysokości, nurkowania, lotu na bazach na odcinku 1 km i lądowania. Okazać się może, że posiadając tylko jedno ustawienie modelu, będziesz miał problemy przy różnych warunkach noszenia, przy różnie ukształtowanych zboczach. Fazy lotu są pokrewnymi ustawieniami modelu w granicach jednej pamięci modelu i w różnych fazach lotu (niektóre nadajniki mają dla każdego modelu aż 8 faz lotu lub nawet więcej) mogą być aktywowane inne funkcje (mixy), inne ustawienia powierzchni sterowych, inne ustawienia drążków a nawet inne trymy. Wszystko to dostępne za jednym przestawieniem przełącznika lub ich kombinacji.
Fazami lotu nie można zmieniać podstawowych ustawień modelu min. rewersu serw, sub-trymów lub maksymalnego wychylenia serwa (ATV/EPA ang. Adjustable travel volume/End point of adjustment). Natomiast największe korzyści z wykorzystania faz lotu uzyskujemy ze wcześniej wspomnianego zarządzania różnicowością lotek i klap, dla różnych ustawień wysklepienia (camber), a również z funkcji „camber” lub „reflex” ustawionych dla fazy „startu”, „termiki” lub „prędkość”, gdzie centralna pozycja całej krawędzi spływu jest przesunięta. Skutkiem tego różnicowość ustawiona dla „normalnej” pozycji krawędzi spływu, będzie niepoprawna dla innego położenia. Ustawienie innej różnicowości dla wszystkich faz lotu będzie bardzo istotne, zwłaszcza dla modeli szybko lecących z podniesioną krawędzią spływu (reflex) gdzie odchylenie kadłuba na zewnątrz podczas zwrotu może być bardzo niszczycielskie.
Oczywiście przełączanie pomiędzy fazami lotu może być użyte, dla przykładu, do wyłączenia funkcji zmieniającej położenie krawędzi spływu, w celu wyeliminowania ryzyka za dużego wychylenia powierzchni sterowych np. przy użyciu motyla i zniszczenia popychaczy lub serw.
Faza „startu” lub „termiki” może mieć zwiększone wysklepienie (camber) skrzydła, natomiast snap-flap , butterfly i reflex nieaktywne, nieznacznie wychylony ster wysokości do góry i zredukowane wychylenia lotek. A wszystko to w celu zwiększenia możliwości wznoszenia modelu przy dostępnych warunkach noszenia. W przeciwieństwie, faza „prędkość” lub „wyścig” będzie miała podniesioną krawędź spływu (reflex), aktywne wspomaganie steru wysokości klapami (snap-flap), zwiększone wychylenia lotek, nieznacznie wychylony ster wysokości w dół, a butterfly i camber nieaktywne.
„Akrobatyczna” faza lotu może nie być użyteczna do wyścigu, ale kiedy zostanie aktywowana, może mieć wyłączone funkcje camber, reflex, butterfly, a aktywny snap-flap, wychylenia sterów zwiększone, a różnicowość lotek zoptymalizowana do wykonania poprawnej beczki a nie do typowego zwrotu. I w ten sposób programujemy inne fazy.
Kluczem do poprawnego zaprogramowania faz lotu jest to, aby nie próbować zaprogramować innych faz lotu do póki nie została dobrze ustawiona podstawowa faza lotu (normal). A to oznacza dokładne ustawienie w tej fazie wszystkich innych funkcji, środka ciężkości oraz wychylenia powierzchni sterowych, zanim zaczniemy myśleć o innych ustawieniach modelu.
Kiedy już jesteśmy gotowi do „dodawania” lub „odejmowania” funkcji z podstawowej fazy lotu, aby zaprogramować pozostałe fazy, upewnić należy się że jesteśmy to w stanie wykonać przy minimalnym zaangażowaniu przełączników w nadajniku, aby zredukować ich użycie przez pilota podczas lotów.
LOTY
Nadszedł już czas na ostateczne ustawienia modelu w powietrzu i ostateczne dopracowanie tego co „wyostrzy” model najlepiej jak można to osiągnąć. Jest kilka istotnych zmian do mixów i ustawień, jakie były omówione, które mogą wydatnie zmienić zachowanie się modelu. A są to min. wychylenie steru wysokości, różnicowość, wspomaganie wysokości klapami i najważniejsze – środek ciężkości. Aż do znudzenia, wychylenie krawędzi spływu w dół, w górę, kompensacja sterem wysokości przy hamowaniu motylem będą potrzebować dopracowania, teraz nie będziemy się nad tym koncentrować. Po pierwsze, należy ustawić poprawnie środek ciężkości.
WYWAŻENIE
Miejsce umieszczenia środka ciężkości, w celu osiągnięcia najlepszych osiągów, zależy od wielu czynników m.in. ilości sekcji skrzydła, miejsce umieszczenia skrzydła, ramienia momentu, wielkości stateczników oraz oczywiście preferowanego stylu latania. Niektórzy piloci modelów latają modelami z umieszczonym ŚĆ mocno z przodu, inni natomiast ze ŚĆ umieszczonym tak mocno z tyłu , jak to tylko jest jeszcze tolerowane przez model.
Ja osobiście staram się latać modelami zboczowymi ze środkiem ciężkości umieszczanym neutralnie. W ten sposób w czasie nurkowania model nie wychodzi ani też nie pogłębia nurkowania, a potrzebuje (jeśli w ogóle) niewielkie wychylenie steru wysokości w dół w locie na plecach, przy umiarkowanych i dużych prędkościach wiatru.
Im bliżej pilot zbliży się z ŚĆ do punktu zero (neutrum) tym mniejszy jest opór modelu. Im mniejszy jest opór modelu, tym model będzie szybszy. Jest możliwe aby ustawić ŚĆ mocno z tyłu, ale najpierw musisz zdecydować co będzie dla ciebie najlepsze. Po pierwsze musisz znaleźć tylnio-neutralny stabilny ŚĆ przy pomocy testu nurkowania.
Bardzo uważnie obserwuj wychylenia steru wysokości i odpowiedź modelu i jeśli model tego potrzebuje przesuwaj środek ciężkości stopniowo w takim kierunku, aby model zaczął zachowywać się tak jak ci pasuje.
TEST NURKOWANIA
Test nurkowania (rysunek 1.) jest dosyć prosty. Kiedy model jest na odpowiedniej wysokości, ustawiony pod wiatr, z niewielką lub bez prędkości postępowej względem ziemi, wychylamy ster wysokości w dół, aby model wykonał nurkowanie. Nie może to być nurkowanie pionowe. Nurkowanie od 45 do 60 stopni nachylenia względem płaszczyzny poziomej będzie idealne do osiągnięcia odpowiednich rezultatów. Zatem kiedy model wykonuje nurkowanie odpuszczamy ster wysokości i obserwujemy zachowanie modelu. Do czasu kiedy model nie będzie neutralnie wyważony, będzie odpowiednio reagował na tą sytuację, zmieniając nachylenia osi wzdłużnej kadłuba.
W momencie odpuszczenia steru wysokości model, ze środkiem ciężkości umieszczonym z tyłu, będzie kontynuował nurkowanie lub je nieznacznie pogłębiał. Natomiast w tym samym momencie, model ze środkiem ciężkości umieszczonym z przodu, będzie wychodził z nurkowania zadzierając nos.
Są oczywiście zalety i wady tych ekstremalnych ustawień. Na zboczu model z ustawionym neutralnie środkiem ciężkości będzie trzymać dobrą prędkość postępową, pozostając na zadanej linii drogi oraz będzie utrzymywać kierunek przy akrobacjach skierowanych w dół. Nieznaczne przesunięcie ŚĆ do tyłu będzie powodować zwiększenie prędkości postępowej, ale zwiększy niestabilność podłużną, co będzie wymagać redukcji wychyleń steru wysokości dla normalnych lotów. Przesunięcie środka ciężkości do przodu, model będzie gwałtownie się wznosić w czasie dobrych warunków noszenia (w przeciwieństwie do przyspieszenia) oraz będzie wymagał różnych trymowań podczas lotów.
Z poprawnie ustawionym środkiem ciężkości możemy przejść do ustawień wychylenia steru wysokości.
CDN
Wcześniejsza część artykułu KLIK